قانون مبارزه علیه اختطاف و قاچاق انسان
این قانون در راستای کاستن از اختطاف های صورت گرفته در کشور در سال 1387 ودر قالب فرمان تقنینی از طرف حکومت صادر گردیده است
شماره: (٥٢)
تاریخ: ٢٤/4/1387
فرمان رئیس جمهوری اسلامی افغانستان در مورد توشیح قانون مبارزه علیه اختطاف و قاچاق انسان
مادۀ اول:
به تأسی از حکم مادۀ هفتاد و نهم قانون اساسی افغانستان، قانون مبارزه علیه اختطاف و قاچاق انسان را که به اساس مصوبۀ شماره (18) مؤرخ 17/4/1387 شورای وزیران جمهوری اسلامی افغا نستان بداخل (4) فصل و(23) ماده تصویب گردیده است، توشیح می دارم.
مادۀ دوم:
وزیر عدلیه و وزیر دولت در امور پارلمانی مؤظف اند، این فرمان را در خـلال (30) روز از تاریخ انعقاد نخستین جلسۀ شورای ملی،به ولسی جرگه شورای ملی تقدیم نمایند.
مادۀ سوم:
این فرمان از تاریخ توشیح نافذ و همراه با قانون در جریدۀ رسمی نشر گردد.
حامد کرزی
رئیس جمهوری اسلامی افغانستان
قانون مبارزه علیه اختطاف و قاچاق انسان
فصل اول: احکام عمومی
مبنی
مادۀ اول:
این قانون به منظور مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان وضع گردیده است.
اهداف
مادۀ دوم:
اهداف این قانون عبارت اند از:
- جلوگیری از ارتکاب جرایم اختطاف و قاچاق انسان.
- حمایت از مجنی علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان( بخصوص زنان واطفال).
- تأمین هماهنگی و همکاری متقابل بین المللی در امر مبارزه علیه اختطاف و قاچاق انسان.
- رعایت مفاد پروتوکول های ملل متحد راجع به جرایم قاچاق انسان.
- مجازات مرتکبین جرایم اختطاف وقاچاق انسان.
اصطلاحات
مادۀ سوم:
اصـطلاحات آتــی در ایـــن قــانـــون مفاهیم ذیل را افاده می نماید:
- اختطاف: ربودن شخص با استفاده از تهدید یا استعمال قوه(زور) یا انواع دیگر ارعاب یا کاربرد حیله و فریب یا با استفاده از ناتوانی جسمی یا روانی یا تبدیل نمودن طفل نوزاد با طفل نوزاد دیگر یا دور نمودن طفل از والدین یا سرپرست قانونی وی و یا رها نمودن طفل در محل غیرمسکون است اعم از اینکه چنین اعمال به مقصد بهره برداری باشد یا رسانیدن ضرر.
- قاچاق انسان: انتقـال، حمل و نقل (ترانزیت)، استخدام، نگهداری یا دراختیارگرفتن شخص است بـــه مـقصـد بـهره بـرداری با استفاده از ضعف اقتصادی یا حالت مجبـوریت از طریق پرداخت یــا دریـافت پـول یا منفعت و یا سایر روش های فــریب دهنــده جهـت کسب رضایت مـجنی علیه یا شخصی که سر پرستی وی را به عهده دارد.
- بــهره برداری: کـسب منـفعت از مجنی علیه جرایم اختطاف یا قاچاق انسان ازطریق استخدام خرید، فروش، گماشتن به فعالیتهای جنسی، جنائی، تهیه تصاویر یا فلم های منافی اخلاق (پورنوگرافی)، جنگهای مسلحانه و کاراجباری، برداشـت عضو یا انساج بدن، آزمایشات طبی و صحی یا وادار نمودن به سایر فعالیت های غیر قانونی می باشد.
- اختطاف کننده و قاچاقبر انسان: شخص حقیقی یا حکمی است که در اختطاف و قاچاق انسان به طور مستقل یابشکل گروهی فعالیت نموده یا اختطاف یا قاچاق انسان را ترغیب، تشویق یا وسایل وتسهیلات را جهت ارتکاب آن فراهم می نماید.
- گروه جنایت کار: گروه متشکل از سه نفر یا بیشتر از آن است که با داشتن هدف ارتکاب یکی از جرایم مندرج این قانون یا بیش از آن، متفقاً اقدام نمایند.
- مجنی علیه: شخصی حقیقی است که به مقاصد منـدرج اجزای (1 و٢) این ماده اختطاف یا قاچاق میگردد.
کمیسیون عالی مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان
مادۀ چهارم:
به منظور مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان و تأمین همآهنگی میان مراجع ذیربط در زمینه،کمیسیون عالی مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان تحت ریاست وزیر عدلیه به ترکیب ذیل ایجاد می گردد:
- نمایندۀ لوی ثارنوالی.
- نمایندۀ وزارت امور داخله.
- نماینده وزارت امور خارجه.
- نمایندۀ وزارت کار و امور اجتماعی، شهداء ومعلولین.
- نمایندۀ وزارت معارف.
- نماینده وزارت اطلاعات و فرهنگ.
- نمایندهْ وزارت ارشاد، حج و اوقاف.
- نمایندۀ وزارت صحت عامه.
- نمایـندۀ وزارت امــور زنان.
- نمایندۀ وزارت عودت مهاجرین.
- نمایندۀ ریاست عمومی امنیت ملی.
- نمایندۀ کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان.
- دو نفر نمایندگان سازمان های اجتماعی ذیربط به انتخاب وزیرعدلیه.
وظایف وصلاحیت های کمیسیون
مادۀ پنجم :
(١). کمیسیون عالی مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان ، دارای وظایف وصلاحیت های ذیل می باشد:
- مطالعه و ارزیابی عوامل ارتکاب جرایم اختطاف و قاچاق انسان در سطح کشور.
- طرح و تطبیـق پــروگرام ها به شمول تبلیغات و آگاهی عامه به منظور جلوگیری از ارتکاب جــرایـم اخـتطاف و قــاچـاق انسان.
- تأمین هماهنگی فعالیت های ادارات و مراجع ذیربط در امر مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق انسان.
- جمع آوری ارقام جرایم اختطاف و قاچاق انسان و نشر آن.
- ارائۀ پیشنهاد مبنی بر تعدیل احکام قوانین مربوطه.
- ترتیب گزارش سالانۀ جرایم اختطاف وقاچاق انسان و ارایۀ آن به حکومت.
- سایر وظایفی که از طرف حکومت محول می شود.
(2) طرز فعالیت کمیسیون توسط لایحه ای تنظیم میگردد که از طرف کمیسیون تصویب میشود.
فصل دوم: مجازات جرایم اختطاف وقاچاق انسان
اختطاف
مادۀ ششم:
(1). شخصی که دیگری را با تهدید یا استعمال قوه یا انواع دیگر ارعاب و یا با استفاده از مواد مسموم کننده اختطاف نماید، به حبس طویلی که ازدوازده سال کمتر نباشد، محکوم می گردد.
(2). شخصی کـه دیگری را با حیــله و فـریب اختطاف نماید، به حبس طـویلی که از هشت سال کمتر نباشد، محکوم میگردد.
(3). شخصی که دیگری را با استفاده از ناتوانی جسمی یا روانی وی اختطاف نماید، به حبس طویلی که از ده سال کمتر نباشد، محکوم می گردد.
(4). شخصی که دیگری را با استفاده از طرق و وسایل مندرج فقره های (1، 2 و 3) این ماده اختطاف نموده و در بدل رهائی وی مال یا منفعت را مطالبه یا اخذ نماید، به حداکثر حبس طویل، محکوم میگردد.
(5). شخصی که طفل را به محل غیر مسکون رها نماید، به حبس متوسط محکوم میگردد.
(6). شخصی که طفل نوزاد را با طفل نوزاد دیگر به هر نحوی که باشد، تبدیل نماید، به حبس طویلی که از هشت سال کمتر نباشد، محکوم میگردد.
(7). شخصی که طفل را از نزد اشخاصی که بالای او سلطۀ قانونی دارند، دور سازد یا او را پنهان نماید یا او را کذباً به غیر از مادرش نسبت بدهد، حسب احوا ل به حبس طویلی که از هشت سال کمتر نباشد، محکوم می گردد.
حالات مشددهْ جرم اختطاف
مادۀ هفتم:
(1). هرگاه مجنی علیه طفل یا زن باشد یا جرم توسط مستخدم مجنی علیه یا شخصی که مجنی علیه تحت تسلط یا نگهبانی ویا تربیت وی قرار داشته، ارتکاب گردد، مرتکب به حد اکثر جزای پیش بینی شده، مندرج این قانون محکوم می گردد.
(2). هرگاه مجنی علیه از طریق گماشتن به فعالیت های جنسی و تهیۀ تصاویرو فلم های منافی اخلاق ( پورنوگرافی)، مورد بهره برداری قرار گیرد، مرتکب به جزای حبس دوام ، محکوم می گردد .
(3). هرگاه مجنی علیه از طریق گماشتن به جنگ مسلحانه یا کار اجباری ،آزمایشات طبی وسایر فعالیت های غیر قانونی مورد بهره برداری قرار گرفته باشد ، مرتکب به حد اکثرحبس طویل، محکوم می گردد.
(4). هرگاه در حالات مندرج فقره های(1، 2و3) این ماده با مجنی علیه زنا یا لواط صورت گرفته باشد، مرتکب علاوه بر جزای پیشبینی شده ای جرم اختطاف به مـجازات جـرم زنا یا لـواط نیز محکوم می گردد.
(5). در حالات مندرج فقره های (۱، ۲، ۳ و۴) این ماده حکم مادۀ (145) وسایر احوا ل مخففه قضائی مندرج قانون جزا رعایت نمی گردد.
قاچاق انسان
مادۀ هشتم:
(1). شخصی که مرتکب جرم قــاچاق انسان گردد ، حسب احـوال به حبس طویل که ازهشت سال بیشتر نباشد،محکوم میگردد.
(2). هرگاه مجنی علیه طفل یا زن باشد، مرتکب به حبس طویل که از دوازده سال کمتر نباشد محکوم می گردد.
(3). هـرگاه با مجنی علیه زنا یا لواط صورت گرفته باشد مرتکب علاوه برجزای پیش بینی شدهای جرم قاچاق انسان به مجازات جرم زنــا یا لواط نیز محکوم میگردد.
قطع عضو یا معلولیت مجنی علیه
مادۀ نهم:
هرگاه به اثر جرم اختطاف یا قاچاق انسان عضوی از اعضای بدن مجنی علیه تلف یا معیوب گردد،مرتکب به جزای جرح عمدی و اگر منجر به مرگ شود به جزای پیش بینی شدۀ قتل عمدی، محکوم می گردد.
مجازات فاعل قطع و برداشت عضو یا انساج بدن
مادۀ دهم:
(1). شخصی که عضو یا انساج بدن مجنی علیه مندرج این قانون را قطع و برداشت نموده ولی منتج به مرگ وی نگردد، حسب احوال به حبس طویل محکوم می گردد.
(٢). هــرگـاه عمل مــنـدرج فقـرۀ (1) این ماده منجر به مرگ مــجــنی علیــه شود، مرتکب حسب احــوال به مجـــازات حبس دوام یا اعدام محکوم مـیگردد.
مجازات شخص حکمی
مادۀ یازدهم:
(۱). هرگاه جرم اختطاف یا قاچاق انسان توسط شخص حکمی ارتکاب یابد، حسب احـوال علاوه بر مجازات فاعل و شرکا، شخص حکمی به جزای نقدی مبلغ پنج ملیون افغانی و سلب جواز فعالیت، محکوم می گردد.
(۲). جریمهْ مندرج فقرهْ (۱) این ماده به پیشنهاد ستره محکمه، تصویب شورای وزیران و منظوری رئیس جمهور تعدیل شده می تواند.
مجازات گروه جنایت کار
مادۀ دوازدهم:
هرگاه جرم اختطاف یا قاچاق انسان توسط گروه جنایت کار ارتکاب یابد، مرتکب یا مرتکبین به حداکثر جزای پیش بینی شدۀ جرایم ارتکاب یافته، محکوم می گردند.
مجازات سازمانده جرم
مادۀ سیزدهم:
شخصی که گروه جنایتکار را جهت ارتکاب جرایم اختطاف یاقاچاق انسان سازمان دهی، رهبری یا اداره نماید، شریک جرم شناخته شده، به جزائی که برای فاعل جرم پیش بینی شده، محکوم می گردد.
مجازات حمایت کنندۀ مجرم
مادۀ چهاردهم:
(1). شخصی که به نحوی از آنحا مظنونین و متهمین جرایم اختطاف و قاچاق انسان را در جــریان کشف، تحقیق یا محاکمه مساعدت نموده یا حقایق را کتمان یا تحریف و یا مدارک ودلائل اثبات جرم را از بین ببرد، حسب احـوال به ثلث جزای فاعل جرم، محکوم میگردد.
(2). هرگاه شخص مندرج فقرۀ(1)این ماده، مؤظف خدمات عامه باشد، علاوه برجزای معینه به انفصال دایمی از وظیفه نیز محکوم میگردد.
مجازات اهمال
مادۀ پانزدهم:
شخصی که به اساس خصوصیت وظیفوی مربوط، مکلف به رعایت قواعد و مقررات خاص بوده ولی دراجرای آن اهـمال و غفلت نموده وبالا ثر، موجب تسهیل ارتکاب جرم اختطاف یاقاچاق انسان شود، مرتکب حسب احوال به حبس متوسط، محکوم میگردد.
معافیت وتخفیف مسئولیت جزائی
مادۀ شانزدهم:
(1). شخصی که به نحوی از انحا با مرتکبین جرایم مندرج این قانون ارتباط و همکاری داشته ولی قبل از ارتکاب آن مراجع مسئول را در افشاء وگرفتاری مرتکبین مساعدت نماید، از مـسئولیت جـزائی معاف میگردد.
(2). هرگاه مساعدت مندرج فقرۀ(1) این ماده بعد از ارتکاب جرم صورت گرفته و زمینه را طوری مساعد سازد که سبب گرفتاری سایر اعضای گروه جنایتکار شود، محکمه به تخفیف مجازات پیشبینی شده حکم می نماید.
فصل سوم: حمایت از مجنی علیه
منع تعقیب عدلی
مادۀ هفدهم:
مجنی علیه جرائم اختطاف وقاچاق انسان مورد تعقیب عدلی قرار نمی گیرد.
نگهداری
مادۀ هجدهم:
(1). هرگاه مجنی علیه طفل باشد، به والدین یا سرپرست قانونی وی سپرده می شود، در صورت عدم موجودیت والدین یا سرپرست قانونی، مجنی علیه در مؤسسۀ اختصاصی خدمات اجتماعی نگهداری می شود.
(2). هرگاه مجنی علیه زن باشد، به محرم شرعی وی تسلیم داده میشود در صورت عدم موجودیت محرم شرعی وی یاخود داری از تسلیمی در موسسۀ اختصاصی خدمات اجتماعی نگهداری می شود.
عرضۀ خدما ت صحی به مجنی علیه
مادۀ نزدهم:
مراجع کشف و تحقیق مکلفاند، مجنی علیه را طور عاجل غرض تداوی به مراکز صحی اعزام نمایند.
درخواست جبران خساره
مادۀ بیستم:
(١). مجنی علیه یانمایندۀ قانونی وی می تواند درخواست جبران خساره را که به وی عاید گردیده،به مراجع عدلی و قضائی ارائه نمایند.
(٢). هرگاه مجنی علیه تبعۀ افغانستان به کشور خارجی انتقال گردیده باشد، قابل حمایت بوده، می تواند در خارج به نمایندگی سیاسی یا قونسلی کشور مراجعه نماید. نمایندگی سیاسی یا قونسلی مکلف است، جهت تعقیب عدلی مظنون و جبران خساره مجنی علیه از طریق وزارت امور خارجۀ دولت مقیم یا نمایندگی سیاسی آن ، مساعی همه جانبه نماید.
اتخاذ تدابیر در مورد بازگردانیدن مجنی علیه
مادۀ بیست ویکم:
(١). وزارت های امور داخله، امور خارجه، صحت عامه، کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولین، امور زنان و سایر ادارات ذیربط مکلفاند، مجنی علیه را تحت حمایت قرارداده و در مورد بازگشت مجدد وی به خانواده یا محل امن، تدابیر لازم را اتخاذ نمایند.
(٢). هرگاه مجنی علیه تبعۀ دولت خارجی باشد، به نمایندگی سیاسی کشور متبوع وی تسلیم داده می شود.
درصورت عدم رضایت، طبق احکام قانون سند اقامت مؤقت درکشور الی ششماه برایش صادر می شود .در صورت ضرورت، این مدت تمدید شده می تواند.
(3). نمایندگی های سیاسی افغانی مکلف اند ، جهت باز گشت مجنی علیه تبعۀ افغانستان، سهولت های لازم را فراهم نمایند.
فصل چهارم: احکام نهائی
مصادره
مادۀ بیست ودوم:
(1). وجوه ودارائی های که از ارتکاب جرایم اختطاف و قاچاق انسان به دست آمده یا در ارتکاب آن استعمال گردیده و یا به قصد استعمال در ارتکاب جرم تهیه شده باشد، مصادره می شود.
(2). هرگاه وجوه و دارائی های که حکم به مصادره آن صادرگردیده، دستیاب شده نتواند، محکمه به مصادرۀ وجوه و دارائیهای معادل آن، حکم صادر مینماید.
(3). وجوه ودارائی های که در نتیجۀ رسیدگی جرایم اختطاف یا قاچاق انسان به دست می آید، بعد از جبران خسارۀ مجنی علیه به حساب واردات دولت، تحویل بانک می گردد.
انفاذ
مادۀ بیست وسوم:
این قانون بعد از تاریخ توشیح نافذ و در جریدۀ رسمی نشر می گردد و با انفاذ آن مادۀ 356 و مواد(418 الی424) قـانون جزا منتشرۀ جریدۀ رسمی شماره 347 سال (1355)، فرمان تقنینی شماره (47) مؤرخ 13/4/1383 رئیس دولت انتقالی اسلامی افغانستان درمــورد تشدید مبارزه علیه جرایم اختطاف و قاچاق اطفـال و سایر احکام مغایر، ملغی شمرده می شود.