بازگشت نوستالژی؛ آیا تلفن‌های 'غیرهوشمند' در حال بازگشت به زندگی ما هستند؟

تلفن همراه نوکیا ۳۳۱۰ با ۱۲۶ میلیون فروش، یکی از پرفروش ترین گوشی های دنیاسترابین وست نوجوان ۱۷ ساله ساکن لندن است که گوشی تلفن 'هوشمند ' امروزی ندارد و با همسالان خود متفاوت است؛ او به جای چرخیدن در میان اپلیکیشین‌هایی نظیر 'تیک تاک ' و 'اینستاگرام ' از گوشی‌های موسوم به 'غیرهوشمند ' استفاده می‌کند.این نوع گوشی‌های ابتدایی در مقایسه با آیفون‌های امروزی عملکرد بسیار محدودی دارند. معمولا با آنها فقط می توان تماس تلفنی برقرار کرد یا پیامک ارسال کنید؛ یا در بهترین حالت می‌توان با آن به رادیو گوش داد و عکس‌هایی بسیار ابتدایی گرفت. ولی قطعا با این گوشی‌ها نمی‌توان به اینترنت وصل شد و از اپلیکیشن‌ها استفاده کرد؛ این گوشی‌ها شبیه بعضی از اولین گوشی‌هایی هستند که در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی در بازار موجود بود.

نوجوانی دو سال قبل ناگهان تصمیم گرفت گوشی تلفن هوشمندش را کنار بگذارد.

داستان از آنجا شروع شد که او در حالیکه در یک مغازه دست دوم فروشی به دنبال یک گوشی بود، مجذوب قیمت ارزان یک تلفن به اصطلاح "تخته آجری" شد.

قیمت گوشی تلفن همراه فعلی او که متعلق به شرکت فرانسوی "موبی‌وایر" است، فقط ۱۰/۵ دلار (معادل ۸ پوند) است؛ این گوشی هیچ عملکرد هوشمندی ندارد و به همین دلیل خانم وست نگران قبض‌های سرسام‌آور ماهیانه نیست.

او می‌گوید: "زمانی که این گوشی تلفن را خریدم، تازه فهمیدم که زندگیم تا چه حد تحت تاثیر گوشی همراه هوشمند بوده است. من روی تلفن قبلی اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی زیادی داشتم که همیشه با آنها سرگرم بودم و نمی‌توانستم کار دیگری انجام دهم".

رابین می‌گوید دیگر قصد ندارد گوشی هوشمند بخرد؛ "من از تکه آجر خودم راضی هستم. فکر نمی‌کنم من را محدود کرده باشد؛ من قطعا فعال‌تر هستم".

گوشی‌های غیرهوشمند در حال بازگشت دوباره هستند؛ به گزارش شرکت نرم افزاری "اس‌ای‌ام راش" بین سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ میلادی، جستجوی گوگل برای این گوشی‌ها ۸۹ درصد افزایش داشته است.

دسترسی به ارقام فروش البته آسان نیست؛ با این حال بر اساس یک گزارش، در سال گذشته میلادی (٢٠٢١) تعداد گوشی‌های غیرهوشمند خریداری شده در جهان قرار بود به یک میلیارد برسد؛ این رقم در سال ٢٠١٩ میلادی ۴۰۰ میلیون بود.

این ارقام را می‌توان با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون فروش جهانی تلفن هوشمند در سال گذشته مقایسه کرد که در سال ۲۰۲۰ میلادی شاهد ۱۲/۵ درصد افت بود.

در همین حال، یک مطالعه که گروه حسابداری"دیلویت" در سال ۲۰۲۱ انجام داد، نشان می‌دهد که در بریتانیا از هر ۱۰ مالک تلفن همراه، یک نفر گوشی غیرهوشمند دارد.

ارنست دوکو، کارشناس تلفن همراه در سایت مقایسه قیمت‌ها می‌گوید: "به نظر می‌رسد نوستالژی و ظاهر شدن آنها در ویدیوهای تیک تاک نقش مهمی در زنده شدن دوباره گوشی‌های غیرهوشمند دارند. اولین تلفن همراه بسیاری از ما، گوشی‌های غیرهوشمند بوده است. به همین دلیل طبیعی است که نسبت به این گوشی های کلاسیک حس نوستالژی داشته باشیم".

او می گوید عرضه مجدد گوشی ۳۳۱۰ نوکیا در سال ۲۰۱۷، باعث احیای دوباره آن شد؛ این گوشی اولین بار در سال ۲۰۰۰ میلادی عرضه شد و یکی از پرفروش ترین‌ها در جهان بود.

آقای دوکو می‌گوید: "در جهانی پر از تلفن‌های همراه با ویژگی های بالا، نوکیا گوشی ۳۳۱۰ را به عنوان جایگزین مقرون به صرفه معرفی کرد".

به گفته او درست است که گوشی‌های غیرهوشمند از نظر اجرا و عملکرد با آخرین مدل های برتر اپل و سامسونگ نمی توانند رقابت کنند، اما "این گوشی‌ها می‌توانند در زمینه‌های مهمی نظیر عمر باتری و دوام از گوشی‌های هوشمند پیشی بگیرند".

شمک اولنیچاک می‌گوید با کنار گذاشتن گوشی هوشمند خود در حال حاضر برای سفر کردن باید برنامه ریزی بیشتری کند

۵ سال پیش، شمک اولنیچاک که روانشناس است، گوشی هوشمند خود را با یک نوکیا-۳۳۱۰ عوض کرد؛ درابتدا او این کار را برای عمر بیشتر باتری انجام داد؛ با این حال، متوجه مزایای دیگر آن هم شد.

او می‌گوید: "قبلا همیشه به تلفنم چسبیده بودم، همه چیز را چک می کردم، یا در فیس بوک بودم یا اخبار یا مطالب دیگری را مرور می کردم که نیازی به دانستنشان نداشتم. در حال حاضر وقت بیشتری برای خودم و خانواده‌ام دارم. یک مزیت بزرگ این است که دیگر اعتیاد به پسند (لایک) کردن، به اشتراک گذاشتن، نظر دادن یا توصیف زندگیم برای دیگران ندارم. حالا حریم خصوصی بیشتری دارم".

با این حال آقای اولنیچاک که در شهر "ووچ" در لهستان زندگی می‌کند، قبول دارد که در ابتدا این کار برایش سخت بود.

او می‌گوید قبلا پیش از سفر جزئیاتی نظیر اتوبوس و رستوران را بر روی گوشی موبایل خود چک می‌کرده که دیگر این امکان برای او وجود ندارد؛ "بنابراین یاد گرفته‌ام که همه این کارها را از قبل در خانه انجام دهم. به آن عادت کرده‌ام".

یک تولید کننده موبایل های غیر هوشمند در نیویورک شرکت "لایت فون" است.

گوشی های آن کمی هوشمندتر از محصولات مشابه دیگر هستند و به کاربران این امکان را می‌دهند که به موسیقی با پادکست گوش دهند؛ یا به هدفون وصل شوند.

این شرکت البته متعهد شده که کاربران از طریق گوشی‌های آن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی، اخبار، ایمیل و مرورگر اینترنت نخواهند داشت.

این شرکت می گوید در سال ۲۰۲۱ میلادی فروش آن یک و نیم برابر شده و در مقایسه با سال ۲۰۲۰، قوی ترین سال خود را از نظر عملکرد مالی تجربه کرده است.

این در حالی است که قیمت پایه گوشی‌های آن از ۹۹ دلارشروع می‌شود که برای گوشی غیرهوشمند گران محسوب می‌شود.

آقای کایوی تانگ، یکی از بنیانگذاران لایت فون، می‌گوید این دستگاه در ابتدا برای استفاده به عنوان یک تلفن ثانویه برای افرادی ساخته شد که به عنوان مثال می‌خواهند در یک تعطیلی آخر هفته خود از گوشی موبایل هوشمندشان استفاده نکنند، ولی حالا نیمی از مشتریان این شرکت از آن به عنوان موبایل اصلی خود استفاده می‌کنند.

کایوی تانگ به شوخی می گوید گوشی های هوشمند زندگی افراد بسیار زیادی را کنترل می‌کنند. او می‌گوید: "اگر موجودات فضایی به زمین بیایند، فکر می‌کنند که گوشی های موبایل گونه برتر هستند و انسان ها را کنترل می‌کنند. این روند متوقف نخواهد شد و از این بدتر هم خواهد شد. مصرف کنندگان متوجه شده‌اند که مشکلی وجود دارد و ما می‌خواهیم یک جایگزین ارائه دهیم".

آقای تانگ اضافه می‌کند که به صورت شگفت انگیزی، سن مشتریان اصلی این محصولات بین ۲۵ تا ۳۵ سال است؛ او انتظار داشته که خریداران بسیار مسن‌تر از این باشند.

پرفسور ساندرا واچر، عضو ارشد تحقیقاتی هیئت مدیره دانشگاه آکسفورد در زمینه "هوش مصنوعی" می‌گوید که قابل درک است که بعضی به دنبال گوشی همراه ساده‌تر باشند.

"می‌توان گفت امروزه قابلیت تلفن همراه برای برقراری تماس‌ها و ارسال پیامک ها تقریبا یک ویژگی جانبی است. گوشی هوشمند شما مرکز سرگرمی، تولید کننده اخبار، جهت‌یابی، دفترچه خاطرات، فرهنگ لغات و کیف پول شماست".

او همچنین گفته گوشی های هوشمند دائما با هشدارها، به روز رسانی‌ها و اخبار فوری در صدد جلب توجه هستند؛ "این می‌تواند شما را مضطرب کرده و حتی باعث پریشان‌حالی شود. این می‌تواند اضطراب‌آور باشد".

پرفسور ساندرا واچر می گوید قابل درک است که موبایل برخی افراد باعث "اضطراب" آنها می شود

پرفسور واچر همچنین می‌گوید: "منطقی است که بعضی افراد در حال حاضر به دنبال فن‌آوری های ساده‌تر باشند و فکر می‌کنیم این احتمال وجود داشته باشد که موبایل‌های غیرهوشمند بتوانند بازگشت به زندگی‌های ساده‌تر را تسهیل کنند. شاید این باعث شود زمان بیشتری برای تمرکز کامل بر روی یک کار واحد و درگیر شدن هدفمندتر با آن داشته باشیم. حتی ممکن است باعث آرامش افراد شود. مطالعات نشان داده که وجود انتخاب‌های بیش از حد می‌تواند باعث ناراحتی و آشفتگی شود".

با این حال رابین وست (نوجوان ۱۷ ساله در ابتدای این متن) می‌گوید این انتخاب گوشی غیرهوشمند او باعث گیج شدن بسیاری از افراد شده است.

او می‌گوید همه فکر می‌کنند این کار "موقتی" است و از او می‌پرسند: "حالا کی موبایل هوشمند می گیری؟ آیا این هفته یکی می‌خری؟"

سوزان بیرن(خبرنگار اقتصادی بی‌بی‌سی)