🔶️آثار حقوقی هبه در روابط بین اشخاص:
هدیه دادن و هدیه گرفتن در همه جوامع و ملل امری پسندیده و نیکو قلمداد شده و به عنوان سنتی خوب از گذشتههای دور وجود داشته است؛ هدیه ممکن است یک مال کوچک یا یک کالای ارزشمند و یا حتی یک تعهد مالی زیاد باشد و هرچه که باشد، هدیه دهنده مالی را به هدیه گیرنده، تملیک میکند تا از آن پس مال خودش باشد. همین هدیه دادن و هدیه گرفتن، دارای اثرات حقوقی است که در فقه و حقوق اسلامی با عنوان «هبه» مورد بررسی قرار گرفته است.
🔻هبه معوض:
گاهی کسی به کسی هدیهای میدهد و در مقابل هدیهای میگیرد؛ در این صورت هبه معوض خواهد بود.
🔻هبه غیر معوض:
در بسیاری موارد هبه متقابلی وجود ندارد و هبه یک طرفه است که به آن هبه غیرمعوض میگویند.
✔️ هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به رایگان به شخص دیگری تملیک میکند یا به عبارت دیگر او مال خود را به طور مجانی به ملکیت دیگری در میآورد.
⭐️هبهکننده باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت ( یعنی باید عاقل و بالغ بوده و با قصد واراده خود مال خود را ببخشد) داشته باشد.
⭐️ درهبه به صغیر یا مجنون یا سفیه، قبض ولی معتبراست و در صورتی که عین موهونه در ید متهب باشد، محتاج به قبض نیست.
✔️هبه ممکن است معوض باشد، بنابراین واهب میتواند شرط کند که متهب مالی را به اوهبه کند یا عمل مشروعی را مجانی انجام دهد.
در واقع مجانی بودن هبه به این معنی نیست که طرفین نتوانند در آن شرط مالی بیاورند پس واهب در هنگام قرارداد میتواند شرط کند که متهب فلان مال را به وی بدهد یا فلان کار را برای او انجام دهد.
✔️طبق ماده 802 قانون مدنی واهب باید مالک مالی باشد که هبه میکند وهبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد.