سه صد دانشگاه برتر آسیا

رتبه دانشگاه های برتر آسیا در فهرست 2017 موسسه تایمز

«کمپنی تحصیلات عالی تایمز»( The Times Higher Education-THE) معبترترین نهادی است که همه ساله دانشگاه ها و موسسات تحصیلات عالی را در سطح جهانی و منطقه ای ارزیابی و رتبه بندی می کند. این موسسه در تازه ترین ارزیابی سال 2017، فهرست رنکینگ جهانی ، قاره ای و منطقه ای خود از مراکز برتر آکادمیک را منتشر نموده است. رتبه بندی جهانی دانشگاه ها که توسط موسسه تایمز انجام می شود، مبنای قضاوت و داوری معیاری راجع به دانشگاه های پژوهش بنیان و دانش محور با تأکید بر چند مأموریت اصلی: آموزش، پژوهش، ارجاعات(Citation)، انتقال دانش و چشم انداز بین المللی، به شمار می رود. 

تایمز 13 شاخص را در ارزیابی های خود تحلیل می کند و بر اساس این شاخص ها جایگاه و رتبه هردانشگاه را در فهرست دانشگاه های جهان، منطقه و کشور مشخص می سازد. این شاخص ها را در 5 گروه مجزا دسته بندی کرده است که عبارتند از: 1- آموزش( محیط آموزشی)، 2- پژوهش(ابعاد، یافته ها و شهرت)، 3- ارجاعات(تاثیرگذاری پژوهش)، 4- چشم انداز بین المللی(پرسونل، دانشجویان و پژوهش)، و 5- درآمد صنعتی( انتقال دانش).

رتبه بندی دانشگاه های برتر آسیا در 2017

در فهرست 2017 تایمز ، 300 دانشگاه آسیایی ارزیابی شده اند که از این میان، دانشگاه ملی سینگاپور(سینگاپور) در مقام نخست نشسته است. دانشگاه پکن (چین) جایگاه دوم، دانشگاه سینگهوا(چین) جایگاه سوم، دانشگاه تکنولوژی نانیانگ سینگاپور(سینگاپور) جایگاه چهارم و دانشگاه هونگ کونک(هونگ کونگ) رتبه پنجم را به خود اختصاص داده اند.

در فهرست جدید اگرچه دانشگاه های جاپان نسبت به سال های قبل اندکی تنزل رتبه کرده اند اما از نظر تعداد، افزایش چشم گیری داشته اند. فهرست دانشگاه های چین نیز سیر تصاعدی را می پیماید. کشورهایی نظیر کوریای جنوبی، هونگ کونگ، هند و مالزیا نیز جایگاه خود را نسبت به سالهای گذشته بهبود بخشیده اند.

رتبه دانشگاه های کشورهای همسایه افغانستان در 2017

از کشورهای همسایه افغانستان، چین در رتبه بندی آکادمیک آسیا بهترین موقعیت را دارا می باشد. این کشور علاوه بر احراز جایگاه های دوم و سوم فهرست، بعد از جاپان بیشترین تعداد دانشگاه های برتر را به خود اختصاص داده و از میان 20 دانشگاه برتر آسیا نیز 6 دانشگاه به این کشور تعلق دارد.

 ایران دومین همسایه افغانستان است که با تعداد 14 دانشگاه، بعد از چین، شمار بیشتری از دانشگاه ها را در فهرست 2017 دارد اما رتبه آکادمیک این کشور در لیست موجود چندان برجسته نمی باشد. بالاترین رتبه دانشگاه های ایران به دانشگاه صنعتی شریف تعلق گرفته که در فهرست دانشگاه های آسیا رتبه 71 را احراز کرده است. دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه 93 و دانشگاه اصفهان با رتبه 94 به ترتیب مقام های دوم و سوم دانشگاه های برتر ایران را کسب کرده اند. دانشگاه تهران در این رتبه بندی، در رتبه های 190-181 قرار گرفته است. 

پاکستان سومین همسایه افغانستان است که با تعداد 6 دانشگاه، نام آن در فهرست 300 دانشگاه برتر آسیا دیده می شود اما بالاترین رتبه ای که به این کشور تعلق گرفته(دانشگاه قائد اعظم) بین 130-121 می باشد. پنج دانشگاه دیگر این کشور در رتبه های پایین جای گرفته اند. با اینحال، موقعیت این کشور از نظر کمیت، نسبت به سالهای قبل افزایش را نشان می دهد.

جایگاه افغانستان در رنکینگ دانشگاهی

سه همسایه دیگر افغانستان(تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) بشمول خود افغانستان در فهرست 300 دانشگاه برتر آسیا جایی ندارند. جای افغانستان در این فهرست از ابتدای ارزیابی های بین المللی موسسه تایمز THE تا کنون خالی بوده است. در واقع، بعلت پایین بودن سطح کیفی آموزش عالی در این کشورها، نهادهای تحصیلات عالی و مراکز آکادمیک این دسته از کشورها در جدول ارزیابی سالانه تایمز قرار نمی گیرند. دانشگاه هایی در جدول ارزیابی قرار می گیرند که در مولفه های پنجگانه: آموزش، پژوهش، ارجاعات تحقیقاتی، چشم انداز بین المللی و تولید دانش- انتقال دانش از نظر کیفی سهم قابل توجه گرفته باشند. 

دانشگاه های دولتی افغانستان درحال حاضر توان مصرف دانش تولیدشده در سائر دانشگاه ها و مراکز آدمیک جهان را ندارند چه رسد به تولید آن. دانشگاه ها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی افغانستان نیز با رویکرد تجاری به مقوله دانش، صرفا به «کمیت» می اندیشند و آنچه برای این موسسات حائز اهمیت است، نه «کیفیت آموزش» بلکه «تعداد» دانشجو است. بنابراین، مؤلفه آموزش در این دست از موسسات صرفا در حد فرایند «جذب» و «فراغت» تقلیل یافته و از ابعاد کیفی آموزش و مأموریت های اصلی آکادمیک غفلت شده است. سائر مؤلفه های توسعه آکادمیک نظیر پژوهش، ارجاعات تحقیقاتی، چشم انداز بین المللی، تولید و انتقال دانش اصولاً در دستور کار این نهادها قرار نگرفته است. بدیهی است تازمانی که مبانی فکری این مناسبات تغییر نکند، وضع دانشگاه ها و نهادهای آکادمیک افغانستان نیز تغییر نخواهد کرد.

--------------

پ.ن1: لینک رتبه بندی موسسه تایمز همراه با جداول مربوطه در بخش کامنت ها

پ.ن2: عکس گل و مل نداشتم بفرستم. این یادداشتم یک تحفه نوروزی است. نوروز همه ی تان مبارک!